Γ-ραψωδία: "Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά"

"Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά"
Νίκος Καζαντζάκης

«Ποτέ δεν ντράπηκα για την ψυχή μου τόσο όσο μπροστά στον Ζορμπά»

Γράφει ο Νίκος Καζαντζάκης στο προλογικό του σημείωμα, πως αν ήταν να διάλεγε έναν ψυχικό οδηγό, ένα «γκουρού» ή έναν γέροντα κατά τους καλόγερους του Αγίου Όρους, τότε σίγουρα θα διάλεγε τον Ζορμπά. Αν ρωτήσεις εμένα, θα σου πω πώς σίγουρα θα διάλεγα τον Αλέξη Ζορμπά του Νίκου Καζαντζάκη.

Αν και ο λογοτεχνικός Ζορμπάς που μπήκε στις σελίδες του βιβλίου δεν ήταν ο Γιώργης Ζορμπάς της Πραστοβάς και του Καυκάσου, μιας που το όνομα Αλέξης, πιθανότατα από το αρχαιοελληνικό συνθετικό «αλεξι-» (όπως αλεξικέραυνο, αλεξίσφαιρος) δώθηκε προκειμένου να δημιουργήσει έναν χαρακτήρα υπεράνθρωπο και συνάμα ανθρώπινο και αληθινό που αντιστέκεται με σθένος στο βάρος και την ύλη, την προγονική κατάρα.

Στο διασημότερο αυτό ίσως έργο του, ο Νίκος Καζαντζάκης καταφέρνει αυτό που ακόμη ωρίμαζε μέσα του στην Ασκητική. Να δώσει απαντήσεις σε όλες αυτές τις μεταφυσικές αγωνίες και ερωτήματα που τον είχαν κατά καιρούς απασχολήσει, όπως τα όρια και τις δυνατότητες της ανθρώπινης ψυχής, το χρέος του ανθρώπου απέναντι στον κόσμο και τους προγόνους του καθώς και τον τρόπο να βιώνει και να αντιλαμβάνεται κανείς τη ζωή με το πραγματικό της νόημα.

Λέφτερος πλέον, λεκτικά και εγκεφαλικά από θεούς και δαίμονες, ή τον δικό του Βούδα όπως τον λέει, πιάνει μία πένα για να δημιουργήσει την δική του φιλοσοφία απέναντι στην ζωή και το θάνατο ενσαρκωμένη μέσα από τον πληθωρικό, γεμάτο ζωή, χαρακτήρα του Αλέξη Ζορμπά.

Ή για να ακριβολογούμε, δεδομένων και των συνθηκών που το έγραψε, την εποχή του αιματηρού μακελειού και της πείνας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, να λυτρωθεί από αυτά τα δύο. Δεν ξέρω αν αυτή η φιλοσοφία είναι για όλους ή αν είναι πάντα εφαρμόσιμη, ξέρω τουλάχιστον ότι για καιρό ακόμη ο Αλέξης Ζορμπάς θα χορεύει μέσα στις πνευματικές μου αναζητήσεις.